Obieg okrężny z rynkami finansowymi

We wpisie Obieg okrężny w gospodarce powiedzieliśmy, że makroekonomia wyróżnia kilka obrazowych schematów obiegu okrężnego w gospodarce, różniących się stopniem przybliżenia do rzeczywistości, od najprostszego do najbardziej złożonego:

• obieg prosty
• obieg z uwzględnieniem rynków finansowych
• obieg z uwzględnieniem rynków finansowych i rządu
• obieg z uwzględnieniem rynków finansowych, rządu i zagranicy

W obiegu prostym przyjęliśmy, że firmy kupują od gospodarstw domowych usługi czynników produkcji (praca, kapitał produkcyjny, ziemia). Następnie, dzięki nim, produkują na rynek towary konsumpcyjne, które gospodarstwa kupują dzięki dochodom uzyskanym ze sprzedaży czynników produkcji. Obieg się zamyka, firmy mogą ponowić cykl produkcyjny.

To był najprostszy model gospodarki. Życie jest naturalnie bardziej skomplikowane i w tym miejscu przyjmiemy, że gospodarstwa domowe nie wydają wszystkich pieniędzy na konsumpcję, jak w poprzednim modelu, ale część z nich oszczędzają. Pieniądze te wpływają na trzeci rodzaj rynków, mianowicie rynki finansowe (strzałka oszczędności) - mogą to być oszczędności w bankach czy zakup papierów wartościowych firm (akcje, obligacje). Firmy sięgają po te oszczędności, pożyczając pieniądze w bankach (kredyty) lub sprzedając na rynku papiery wartościowe. Uzyskane w ten sposób fundusze inwestycyjne mogą być zużyte na wydatki inwestycyjne, jak maszyny, urządzenia, środki transportu, budynki itd.

Czym się różni ten schemat od poprzedniego?

Gospodarstwa domowe nie wydają tym razem wszystkiego na konsumpcję, lecz część swoich dochodów przeznaczają na oszczędności. Dzięki temu firmy mogą pożyczyć te pieniądze i do wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych dochodzą w ten sposób wydatki inwestycyjne firm. Wszystko to jest możliwe dzięki trzeciemu rodzajowi rynków, jakim są rynki finansowe (np. banki, giełda).

Na poniższym wykresie pomijamy obecny na poprzednim wykresie obieg rzeczowy (usługi czynników produkcji, produkty), a ograniczamy się do finansowego, aby nie zaciemniać komplikującego się nieco schematu.

W poprzednim wpisie pokazaliśmy, jak wygląda podstawowa zależność makroekonomiczna: PQ = Y = C. W tym możemy odrobinę ją rozbudować, przyjmując równe sobie oszczędności S i inwestycje I. Ma ona obecnie postać: PQ = Y = C+S lub PQ = Y = C+I.

----

Wykres został opracowany na podstawie podręcznika Eweliny Nojszewskiej “Wprowadzenie do ekonomii” (WSiP, Warszawa 2013), z użyciem pakietu Edraw Max Professional do tworzenia diagramów.