Płace minimalne - Polska w OECD

W poprzednim wpisie, Nasze zarobki - Polska w OECD, pokazaliśmy relację średnich rocznych zarobków w 30 krajach OECD, obliczanych zarówno według kursu walutowego, jak i parytetu siły nabywczej. Wytłumaczyliśmy, dlaczego kurs fałszuje te relacje i dlaczego należy stosować parytet siły nabywczej. Przykładowo, według kursu walutowego Norwegia ma 6-krotnie wyższe płace, ale gdy uwzględnimy, że poziom cen w Polsce wynosi 57% unijnego, a w Norwegii aż 159%, relacja ta spada natychmiast z 6:1 do 2,2:1. To kompletnie inny obraz sytuacji - za pensję norweską można kupić 2,2 raza więcej standardowych dóbr z koszyka niż za polską, a nie 6 razy.

W podobny sposób możemy porównać płace minimalne - wiele krajów nie ma płacy minimalnej jako takiej, zatem porównujemy tutaj 26 krajów. Źródłem informacji jest tabela zawarta w witrynie OECD, Real minimum wages.

Najpierw wykres. Niebieskie kolumny pokazują płace w USD, przeliczone według kursu walutowego. Buraczkowe kolumny pokazują realną wielkość obliczaną według parytetu siły nabywczej, a więc zgodnie z poziomem cen w standardowym koszyku dóbr i usług konsumpcyjnych. Jak widać, relacje zostały silnie spłaszczone. Choć wg kursu walutowego płaca minimalna we Francji jest 3,75-krotnie wyższa niż w Polsce, to po przeliczeniu według parytetu siły nabywczej relacja ta spada do 1,96, czyli niemal dwukrotnie.

Zielony wykres liniowy pokazuje, jaki udział stanowi polska płaca minimalna liczona wg PPP w płacy minimalnej innego kraju (miernikiem jest prawa oś wykresu). Przykładowo, stanowi 0,53 płacy irlandzkiej, 0,57 płacy amerykańskiej, ale już 1,21 węgierskiej czy 1,51 czeskiej. Lepsza niż w przypadku płac przeciętnych relacja płac minimalnych w Polsce świadczy o szczególnej ochronie mniej zarabiających, o wyższym stopniu egalitaryzmu.

Kliknij wykres, aby go powiększyć:

I dane źródłowe:

Kraj	Płace minimalne USD	Płace minimalne USD PPP	Relacja Polski do kraju
Luksemburg	29 167	22 128	0,45
Holandia	24 813	21 359	0,46
Belgia	24 385	20 799	0,47
Australia	29 982	20 179	0,49
Francja	22 571	19 347	0,51
Irlandia	23 661	18 734	0,53
Nowa Zelandia	23 127	17 924	0,55
Wielka Brytania	19 675	16 385	0,60
Kanada	20 286	16 332	0,60
Austria	18 244	16 025	0,62
Stany Zjednoczone	14 798	14 798	0,67
Korea	11 815	14 143	0,70
Słowenia	12 250	13 681	0,72
Izrael	14 024	11 857	0,83
Hiszpania	11 883	11 592	0,85
Japonia	11 972	10 310	0,96
Polska	6 019	9 860	1,00
Portugalia	9 015	9 722	1,01
Grecja	9 423	9 478	1,04
Turcja	5 850	8 977	1,10
Węgry	5 163	8 148	1,21
Słowacja	5 331	7 015	1,41
Czechy	4 939	6 545	1,51
Chile	4 758	6 268	1,57
Estonia	4 962	5 975	1,65
Meksyk	1 239	1 722	5,73

Nasze zarobki - Polska w OECD

Sięgnąłem do tabeli opracowanej przez OECD i zatytułowanej Average annual wages, czyli przeciętne roczne płace. Tabela obejmuje 30 krajów OECD (pamiętajmy, że to dziś światowa elita) i pokazuje dane za lata 2000-2012, w czterech kategoriach - w walucie narodowej wg cen bieżących, w walucie narodowej w stałych cenach 2012 roku, w dolarach amerykańskich w stałych cenach 2012 roku wg parytetu siły nabywczej oraz w dolarach amerykańskich wg kursu walutowego w cenach 2012 r.

Nas interesują w tym miejscu dwie ostatnie statystyki, gdyż pokazują dwa najbardziej typowe porównania międzynarodowe: wg kursu walutowego i według parytetu siły nabywczej (PPP = Purchasing Power Parity). To drugie jest najbardziej miarodajnym porównaniem, gdyż uwzględnia zróżnicowane poziomy cen w poszczególnych krajach, zaś siłę nabywczą mierzy według standardowego koszyka dóbr.

Jak znaczne zafałszowania mogą powstawać podczas mierzenia za pomocą kursu walutowego, pokazuje doskonale wpis porównujący ceny w krajach Unii Europejskiej i kilku innych, gdzie np. w Polsce ceny mają 57% poziomu europejskiego, a w Szwajcarii - 160%. Porównując np. płace, trzeba je dzielić przez wskaźnik cen, aby je urealnić.

Interfejs tabeli OECD wygląda następująco:

Po wybraniu dwóch statystyk i ograniczeniu się do roku 2012 uzyskujemy wykres, na którym kolumny w  kolorze niebieskim pokazują wartości wg kursu walutowego, natomiast kolumny w kolorze buraczkowym - wg parytetu siły nabywczej. W pierwszym przypadku różnica między najzamożniejszym (Szwajcaria) i najmniej zamożnym (Meksyk) krajem tej grupy jest 10-krotna, natomiast w drugim (USA i Szwajcaria z jednej, Meksyk z drugiej strony) już tylko 4-krotna. I to jest właściwa miara zamożności.

Na wykresie jest jeszcze jedna krzywa, mianowicie zielona linia ilustrująca relację Polski (wyższa zielona kolumna) do innych krajów - miarą jest oś po prawej stronie. Dzieląc polskie wynagrodzenie przez wynagrodzenie danego kraju, otrzymujemy ułamek. Relacja Polski do USA wynosi 0,38, do Wielkiej Brytanii 0,48, do Niemiec 0,50, do Włoch 0,62, a do Czech 1,03. Im bogatszy od nas kraj, tym niższa wartość.

Jak widać, mityczne rozpiętości sięgające aż dziesięciokrotności zarobków, jak to zdarza się czytać w dyskusjach internetowych, pozostają jedynie fantasmagorią - główne kraje Zachodu mają z grubsza dwu-, góra dwuipółkrotnie wyższe zarobki, co odpowiada także relacjom PKB per capita.

Kliknij, aby powiększyć:

I jeszcze dane źródłowe - wyciąg z tabeli OECD - dane są posortowane malejąco według parytetu siły nabywczej, czyli trzeciej kolumny.:

Kraj OECD	Wynagrodzenia brutto w USD	Wynagrodzenia brutto w USD wg PPP	Relacja Polski do kraju
Stany Zjednoczone	55048	55048	0,38
Szwajcaria	89830	53265	0,40
Luksemburg	69273	52639	0,40
Irlandia	62763	51565	0,41
Australia	77262	49655	0,43
Belgia	55317	47487	0,44
Holandia	52309	46646	0,45
Norwegia	80045	46412	0,45
Kanada	58376	45521	0,46
Dania	67827	45031	0,47
Austria	49824	44644	0,47
Wielka Brytania	50658	44223	0,48
Niemcy	45287	42121	0,50
Francja	45568	39600	0,53
Szwecja	53851	39494	0,53
Finlandia	51284	39215	0,54
Korea	28725	36757	0,57
Hiszpania	34601	34525	0,61
Japonia	50161	34138	0,62
Włochy	36763	33849	0,62
Słowenia	28876	32193	0,66
Izrael	31934	28723	0,73
Grecja	25467	26063	0,81
Portugalia	20632	23098	0,91
Polska	13023	21110	1,00
Czechy	15947	20487	1,03
Węgry	13388	20332	1,04
Słowacja	15306	20210	1,04
Estonia	15142	18222	1,16
Meksyk	9286	13775	1,53

Źródło: OECD, Average annual wages, https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=AV_AN_WAGE